Reisverslag Rusland

Zondag 10 september 1995  Reis naar Moskou

Nadat onze reis naar Moskou & Sint Petersburg was uitgesteld van 27 augustus naar 10 september gingen we dan toch eindelijk op pad voor onze achtdaagse reis met SRC. We vlogen met SAS vanaf Schiphol via Stockholm eerst naar Moskou. Op het internationale vliegveld daar stonden lange rijen, dus het duurde wel even voordat we door de douane waren. Maar toen we daar eenmaal door waren werden we opgewacht door onze gids en maakten we kennis met onze reisgenoten. We gingen als eerste naar ons hotel Izmailove, een gigantisch hotel met op het moment dat wij er waren 9000 bedden. Het hotel bestond uit vier grote hoteltorens, en was gebouwd voor de deelnemers aan de Olympische Spelen van 1980. Het was niet heel luxe, we zaten dan ook niet aan de Spaanse costa, maar in Rusland waar de standaard waarschijnlijk lager lag dan in Nederland. Maar het voldeed prima, het is al heel bijzonder dat we hier zijn. We hebben de kamer verkend en de koffers uitgepakt. Daarna hebben we ook een beetje rondgelopen, er waren wat kleine winkeltjes op het terrein en ook onze touringcar stond er al.

Verder hebben we alleen maar gegeten in het hotel, hebben we wat zitten kletsen met onze reisgenoten en zijn we op tijd naar bed gegaan. Het slapen zou misschien niet zo heel goed gaan, de bedden waren aardig doorgezakt, en stonden ook niet gezellig naast elkaar, maar achter elkaar. Een beetje raar was dat wel, ’s-lands wijs, ’s-lands eer zullen we maar zeggen.

Maandag 11 september Moskou

Na een redelijke nacht gingen we naar het restaurant voor het ontbijt. Dat was heel erg Russisch (dat denken wij tenminste). Per tafel stond er een schaaltje met donker brood, en een schaaltje met boter en jam en een bordje beleg, voor iedere stoel één plakje vlees. Natuurlijk was er ook thee en koffie, maar je moest kiezen en kreeg niet allebei. En daar bleef het wel bij. Toen we meer beleg bij vroegen werd ons verteld dat dat er niet was, we moesten het doen met wat er was ingedekt. Een beetje karig, laten we het er maar op houden dat ze nog niet zo gewend zijn aan toeristen. Na het ontbijt zijn we met de bus en onze gids Iwan een rondtoer gaan maken, waarbij we natuurlijk alle bijzondere dingen in vogelvlucht hebben gezien. Eén van de gebouwen die we gezien hebben was het Witte Huis, het parlement van de Russische Federatie. Daar is in 1991 op geschoten door coupplegers, het Staatscomité bestaande uit conservatieve communisten die het niet eens waren met de politieke ideeën van Gorbatsjov. De coupe is gelukkig niet gelukt, en het gebouw was toen wij er waren al weer opgeknapt. Op het Plein van de Overwinning hebben we de Arc de Triomph gezien. Het leek wel of het geregend had, maar dat was niet zo. Het wordt elke dag helemaal schoon gespoten. Op het plein was ook een soort postkantoor waar we wat ansichtkaarten en postzegels hebben gekocht. Dat viel nog niet mee, duurde natuurlijk weer lang omdat we met een aantal mensen kaartjes wilden versturen. Maar uiteindelijk is het gelukt en toen konden we weer verder. Op het Plein van de Overwinning staan een aantal monumenten die we natuurlijk allemaal meer of minder uitgebreid gezien en op de foto gezet hebben. Eén van de mooiste dingen was het kerkje van Sint Joris. Na het bezoek aan het plein hebben we een markt en een vismarkt bezocht. Op de vismarkt lagen ook steuren, de vis waar de kaviaar uit komt. Lelijke vissen, lekkere eitje, het kan raar zijn. We zijn verder gegaan met de bus naar de Mussenheuvels, waar we een bezoek hebben gebracht aan de Kerk van de Drie Eenheid. Aan het einde van het bezoek hebben we nog een souvenir gekocht bij een van de vele souvenir stalletjes. We namen een Matroesjka mee, poppetje in poppetje in poppetje enz. Na het shoppen mochten we op eigen gelegenheid gaan lunchen. We hadden de waarschuwing gekregen dat je twee nullen extra moest plaatsen achter de prijzen op de menukaart, maar toch ging het mis. We kwamen terecht op een mooi terras in een winkelstraat en zaten in het zonnetje met een prachtige kaart aan lunchgerechten. We namen het er van, de prijzen waren niet heel hoog voor wat er op de kaart stond. We namen bijvoorbeeld twee keer crêpes met gerookte zalm, erg lekker. En zo nog een paar luxe gerechten. Alleen toen de rekening kwam werden we minder blij, ze zetten namelijk geen twee, maar drie nulletjes erbij. Uiteindelijk moesten we bijna ƒ 140,00 betalen. We zouden het wel redden, gaan toch altijd één keer per vakantie met het schip. Na de uitstekende lunch werden we weer verwacht bij de bus voor ons middagprogramma. We gingen naar het Rode Plein, een gigantisch plein van ca. 330 meter lang en 75 meter breed.

Waar we natuurlijk een bezoek gebracht hebben aan de karakteristieke Basilius kathedraal. Jammer genoeg was het bewolkt, anders had hij er nog veel kleurrijker uit gezien. Evengoed was hij aan de buitenkant mooi, maar ook de binnenkant was vol kleur. Alleen was het niet een kathedraal zoals we die kennen met een grote ruimte er in, maar bestond de kerk uit verschillende kleinere ruimtes. Die waren zeker ook ingericht als kerk, met prachtige iconen aan de wanden en een gebedsruimte met veel goud. Voor de kathedraal stond een standbeeld voor twee bekende Russische patriotten Minin en Pozharsky die er in 1612 voor zorgden dat de oorlog met de Polen tot een einde kwam. Maar op het Rode Plein staan veel meer mooie gebouwen zoals het Nationaal Historisch Museum en de Kazankathedraal. En natuurlijk de prachtige Voskresenki- of Iverskajapoort die een van de toegangspoorten tot het plein is. Bijzonder is ook de Schedelplaats vóór de Basilius kathedraal. Dat is een stenen platform waarop de toenmalige heerser Iwan de Verschrikkelijke zijn volk toesprak. Executies zijn er nooit op uitgevoerd, hoewel de naam van de plek dat wel zou doen vermoeden. Na al het bezichtigen zijn we het diner gaan eten met de groep en die avond hebben we met de groep en onder leiding van onze gids een rondje metrostations gedaan. De metrostations in Moskou zijn fenomenaal mooi, en hebben allemaal hun eigen stijl.

Het station Novoslobodskaja is versierd met veel panelen uitgevoerd in glas in lood. Alle bogen zijn versierd met gouden omlijstingen en aan de plafonds hangen prachtige glazen lampen. Het zou allemaal niet misstaan in een balzaal van een paleis. Station Komsomolskaya hangt vol met enorme kroonluchters, en ook hier is het stucwerk als dat van Versailles. In station Plosjtsjad Revoljoetsi  staan veel beelden van vrijheidsstrijders en patriotten. Het station is minder sierlijk, maar heeft een mooie houten trap midden in de hal, houten omlijstingen om de bogen en veel donker marmer. Het laatste metrostation dat we hebben bezocht was Kievskaja. Daar werd vooral Oekraïne uitgelicht, maar ook in een prachtige vorm met veel mozaïeken, stucwerk en hanglampen. Het was wel een bijzonder excursie en dat allemaal voor één metromuntje ter waarde van 20 cent. Daarna was de pijp leeg en was het bedtijd.

Dinsdag 12 september Moskou

Onze tweede volle dag in de hoofdstad van Rusland, en we gingen op bezoek in het Kremlin. Daar hebben we een rondleiding gehad onder leiding van onze gids. Alleen mag je daar natuurlijk niet in, sterker nog: er staan overal militairen en politie agenten die op je letten. Je mag er niet eens van de stoep af zonder dat er een agent op zijn fluitje blaast en je streng terug wijst naar het trottoir. Om dat te voorkomen, en een goed overzicht te hebben op al die toeristen staat die agent in een driehoekje midden op de straat. Maar behalve strenge bewaking staan er op het Kathedralenplein binnen het Kremlin prachtige kerken, waarvan de Kathedraal van de Aartsengel Michaël misschien wel de mooiste is. Op deze plek werden veel grootvorsten en tsaren uit Moskou begraven, totdat Sint-Petersburg de nieuwe hoofdstad van Rusland werd. Maar ook de Twaalf Apostelen Kathedraal is prachtig. Hoewel alles wat er in te zien heeft niet zijn herkomst in de kathedraal. In 1918 is de kathedraal uit gebruik genomen als kerk door de Bolsjewieken en werden alle religieuze zaken eruit gehaald. Later zijn er wel weer religieuze dingen in terug gebracht, zoals de prachtige iconostase (een wand die samengesteld is uit Orthodoxe iconen). In de jaren negentig zijn alle kerken en kathedralen in het Kremlin weer terug gegeven aan het patriarchaat van Moskou en konden er weer diensten worden gehouden. Ook de Maria Hemelvaart Kathedraal mag er zijn. Deze kathedraal is sinds de 14e eeuw de belangrijkste van Moskou. Hij werd gebruikt voor het kronen van de tsaren, en metropolieten en patriarchen van de orthodoxe kerk werden hier begraven. De kathedraal is gebouwd in 1470 in opdracht van Ivan de Grote om te laten zien hoe groot zijn macht was. Andere mooie gebouwen en dingen die in het Kremlin staan zijn het Senaatsgebouw met de werkkamer van Lenin, het Tsarenkanon van 40 ton en de Tsarenklok die maar liefst ruim 200 ton weegt. Helaas heeft die laatste nooit geklonken omdat hij brak voordat hij in gebruik genomen kon worden.

Het graf van de onbekende soldaat hebben we ook bezocht, dat ligt net buiten het plein, in het Alexanderpark. Natuurlijk is daarbij ook een eeuwige vlam, het is een monument dat gewijd is aan de Sovjet soldaten. Je kunt echt wel heel veel tijd doorbrengen in het Kremlin, maar we gingen weer terug naar het Rode Plein voor een bezoek aan het mausoleum van Lenin. Omdat het mausoleum open was, was het Rode Plein afgesloten. Terwijl we wachten in de rij voordat we door veiligheidspoortjes naar binnen konden keken we nog even over het plein naar al het moois wat daar te zien is. Aan de overkant van het plein, gezien vanaf de plek waar wij stonden te wachten, stond het Nationaal Historisch Museum. De puntdaken en de randen van de andere daken waren bedekt met een soort zilveren bedekking, daardoor leek het wel alsof er sneeuw op de daken lag. In het mausoleum mocht je natuurlijk alleen maar langs de glazen kist van Lenin lopen, maar het was toch wel bijzonder om te zien. We moesten eerst naar de zogenaamde gedenkhal afdalen voordat we bij Lenin zelf waren. Je moet toch wel veel van je voormalige leider houden om hem zolang te willen bewaren in zijn “laatste” staat. Het kost ook redelijk wat geld, ook al wordt dat sinds 1991 niet meer door de staat betaald, maar door particuliere sponsors. Na al dat sombere gedoe werd het weer tijd voor iets luchtiger activiteit, we gingen kijken in het warenhuis GOeM, ook gelegen aan het Rode Plein. GOeM lijkt wel een beetje op een paleis, of een groot museumgebouw zoals het Louvre. Het warenhuis is enorm groot en bijna te vergelijken met een kleine stad: drie straten van drie verdiepingen en een aantal zijstraten, overdekt met glazen overkappingen, waar 150 kleine en grote winkels te vinden zijn. En er is genoeg te koop, maar zoals vaker in dit soort dure winkelcentra zullen de spullen wel te duur zijn voor de gemiddelde Rus. Na de lunch zijn we met de groep naar het Kolomenskoye Park geweest, een soort openlucht museum net buiten Moskou.  Het complex is gebouwd als zomerresidentie voor de tsaren en de bestuurders van Moskou, het gebruik ervan is gestart in de 15e eeuw. We kwamen het park in via de Spasskiye Vorota poort. Het meest opvallende gebouw is de Hemelvaartskerk uit 1532, maar ook de Kerk van de Moeder Gods van Kazan, en de Watertoren zijn prachtig om te zien. De toenmalige bewoners hebben dus voor zichzelf mooie gebouwen laten bouwen.

In 1923 is het park een openluchtmuseum voor houten architectuur geworden, en daarna zijn er verschillende gebouwen vanuit heel Rusland naar toe verplaatst. Zoals het huis van Peter 1 vanuit Arkhangelsk. Aan het einde van het park staat het paleis van tsaar Alexei Mikhailovich uit de 17e eeuw opnieuw opgebouwd. Na het diner in het hotel zijn we met een paar mensen uit de groep naar een voorstelling in het Bolsjoi theater gegaan, dat wilden we natuurlijk ook een keer meemaken. We zouden wel zien of de voorstelling iets voor ons zou zijn, het ging alleen al om de sfeer en de grandeur van het theater zelf.

Onze reisbegeleider had kaartjes voor ons gekocht. Helaas konden we niet zien wat ze kostten, de prijs was zwart gemaakt. We wisten wel wat wij moesten betalen: US$50 per persoon. Niet erg, we zouden er zelf nooit aan gekomen zijn op zo’n korte termijn. Onze reisbegeleider bracht ons met de metro naar de halte van het theater, en legde ons daar uit welke metro we terug moesten hebben en bij welke halte we dan moesten uitstappen. Spannend, maar dan toch pas voor later die avond, eerst maar eens de voorstelling. Binnen kregen we een programmaboekje in het Engels, zodat we toch de voorstelling een beetje zouden kunnen volgen. Maar het was een dansvoorstelling, en dansen is intercultureel dus we zouden vooral kijken wat er allemaal op het podium ging gebeuren. Toen we binnen kwamen hebben we natuurlijk eerst een paar foto’s gemaakt van het interieur: werkelijk schitterend zoals we het ons ook hadden voorgesteld maar dan nog mooier. Pas na het maken van die foto’s kregen we een blaadje met daarop de huisregels: niet fotograferen! Jammer dan, bijna gelukt, dus toch een paar mooie foto’s. Het was een prachtige avond, en we gingen dan ook vol van alle mooie beelden van zang, dans en theater terug naar de metro. Daar gingen we natuurlijk gezamenlijk met de andere groepsleden naar het hotel terug, en dat ging wonderwel helemaal goed. Dus weer een mooie volle dag in Rusland.

 

Woensdag 13 september Moskou

Na het ontbijt zijn we voor onze laatste dag in (de buurt van) Moskou naar de Gouden Ring gegaan. De Gouden Ring is de zomer residentie van de patriarchen in Moskou en wordt door veel Russen gezien als het Russische Vaticaan, dus is belangrijk voor hen. Deze ligt op ongeveer 70 kilometer buiten Moskou, in de buurt van de stad Sagorsk,  en heeft een aantal prachtige kerken en kloosters. Eén van de mooie klooster is het Trinity Sergius Monastery waartoe ook de Trinity kathedraal toe behoord. Maar het belangrijkste klooster is het Klooster van de Heilige Drie-eenheid en de Heilige Sergej. In de Kathedraal van Maria Hemelvaart hebben we een deel van wat ons een dienst leek bijgewoond. Heel bijzonder, vrouwen met hoofddoekjes om en mannen die allemaal diep naar de iconenwand bogen. Andere bekende gebouwen in het complex zijn het 17e-eeuwse keizerlijke paleis, de Kerk van de Geboorte van Johannes de Doper en een toren van 88 meter met een carillon van 42 klokken, gebouwd tussen 1740-1770. Een andere toren uit de 18e eeuw, de zogenaamde Eendentoren, heeft een torenbekroning naar ontwerp van Pieter Post, het is een kopie van de stadhuistoren van Maastricht. Maar we zagen ook de andere gebouwen, want we hebben er een aardige tijd onder leiding van onze gids doorgebracht. Mooi was de kleine Bron Kapel met geneeskrachtig water, maar ook de poortkerk van Johannes de Doper en het seminarie mochten er zijn. Overal waar je keek waren gouden koepels, dus bijzonder. Na al het bezichtigen mochten we even zelf rondlopen en hebben we een broodje en wat bananen gekocht bij een supermarkt voor de lunch, het kunnen tenslotte niet altijd crêpes met gerookte zalm zijn. Buiten zat een oude vrouw te bedelen, die heb ik dan ook maar één van onze bananen gegeven. Ze was er erg dankbaar voor, ze wilde zo ongeveer mijn voeten kussen om me te bedanken. Nadat we het broodje lekker buiten hadden opgegeten gingen we weer met de groep in de bus terug naar Moskou. Onderweg zijn we langs verschillende datsja’s gereden. Dat zijn Russische buitenhuisjes die veelal door stedelingen worden gebruikt om te recreëren, maar vooral ook om groenten te telen voor eigen gebruik. Dus eigenlijk een zomerhuisje met een volkstuintje. Grappig om te zien is, is dat de huisjes op zich relatief eenvoudig zijn, maar dat de raamkozijnen wel mooi versierd zijn. Waarom hebben we nooit kunnen ontdekken. Na terugkomst bij het hotel zijn we gaan eten en na het diner was het tijd voor de reis naar onze volgende bestemming: Sint Petersburg. We gingen met de nachttrein en hadden samen met twee reisgenoten een vier persoons slaapcoupe tot onze beschikking. We moesten wel even wachten, maar gelukkig hebben we koffers waar Piet op kon zitten met een biertje in zijn hand. Hij wordt tenslotte al een jaartje ouder, daarom waren we tenslotte hier. De treinreis verliep helemaal prima, heerlijk zo door het gehobbel in slaap gebracht worden.

 

Donderdag 14 september Sint Petersburg

Toen we aankwamen hebben we natuurlijk eerst een ontbijt gegeten, daarna hebben we met de groep een stadstour met de bus gedaan. We zijn naar de Izaäk kathedraal gegaan, daar zijn we helaas niet naar binnen geweest. Maar ook de buitenkant was al indrukwekkend, met zijn granieten zuilen. In het midden van het plein voor de kathedraal staat een standbeeld van tsaar Nicolaas 1. Na het bezoek aan het Izaäkplein zijn we naar het Paleisplein gegaan, het plein waaraan de Hermitage ligt. Midden op het plein staat de Alexanderzuil, ter ere van tsaar Alexander I. Onderweg met de bus hebben we natuurlijk nog veel meer mooie gebouwen gezien: het vroegere beursgebouw wat nu het Marine Museum is. Maar ook de Admiraliteit, het hoofdkwartier van de Russische marine met zijn kenmerkende koperen spits: de Admiraliteitstoren. En ook twee torens, die lijken op vuurtorens, maar wel een heel apart uiterlijk hebben. We zijn ook nog langs de Peter en Paulusvesting gereden, allemaal mooie gebouwen waaruit bleek dat Sint Petersburg niet de armste stad van Rusland was. We hebben ook gezien dat verschillende presidenten ook verschillende stijlen aanhangen, ook in architectuur, we zijn langs de regeringsgebouwen van Lenin, Stalin en Gorbatsjov gereden. Alle drie dus verschillend, net als hun bewoners.

Daarna hebben we het Smolny klooster bezocht, dat was tot zelfs 1917 in gebruik als internaat voor adellijke dochters. Natuurlijk was ook daar een prachtige kathedraal. We zijn er niet binnen geweest. Na de rondrit met de bus en een lunch hebben we de Hermitage echt bezocht. Het is een gigantisch museum, het is het oude Winterpaleis van de tsaren is er ook onderdeel van. Het museum is voorzien van prachtige stukken uit alle oude kunststromingen. Je vindt er geen moderne kunst, maar wel prachtige schilderijen en beeldhouwwerken. Zelfs het gebouw is een plaatje, met overweldigende schilderingen op muren en plafonds. Stukken die van de tsaren waren geweest, zoals serviezen, meubels en zelfs een koets zijn er te bewonderen. Eén van de pronkstukken is de klok van tsarina Katharina.  Maar ook prachtige Romeinse mozaïeken. En de Hermitage heeft de grootste collectie Hollandse meesters buiten Nederland zelf. Je kunt er vast meerdere dagen in doorbrengen, maar wij hadden slechts een paar uurtjes de tijd. Na al dat lopen, slenteren, bezichtigen en foto’s maken werd het tijd om naar ons hotel Moskow te gaan. Ook weer een gigantisch hotel, maar wel wat beter dan dat in Moskou. Na het diner daar zijn we met een echtpaar uit de groep een biertje gaan drinken bij een kroeg in de buurt.

Vrijdag 15 september Sint Petersburg

Samen met de groep hebben we het Grand Peterhof Palace bezocht. Toen we daar aankwamen stond er een klein clubje van twee trompetten, een bariton en een bas te blazen. Bijzonder om zo naar een bezienswaardigheid te lopen. Het Grand Peterhof Palace was het zomerpaleis van tsaar Peter de Grote en was gebouwd naar het voorbeeld van Versailles. Dat kon je ook wel zien aan de vele fonteinen en watervallen die in de prachtige tuinen lagen. De bouw begon in 1714 door tsaar Peter, en liep door de eeuwen heen. Tot aan 1917 werd er aan de gebouwen en de tuinen gebouwd en gewerkt. Voor het Grote Paleis zelf liggen de Grote Cascade en de Fontein van Simson. De Grote Cascade is de belangrijkste waterpartij in Peterhof en ontworpen door tsaar Peter de Grote zelf. Bij de Cascade die lijkt op een grote trap aan de voorkant van het Grote Paleis stonden ook prachtige beelden, de meesten goudkleurig. Dat was natuurlijk, ondanks dat het was frisjes was, een mooi gezicht met de zon er op. Bij het Paleis Mon Plaisir staat ook de Sun Fontein, prachtig om te zien. Uiteindelijk staan er we meer dan 15 fonteinen verspreid over het park. Ook de binnenkant van het Grote Paleis was schitterend. Er stonden heel veel meubels in alsof er nog in gewoond werd. In één van de eetkamers was ook de tafel nog gedekt alsof de gasten elk moment zouden kunnen aanschuiven. Na het bezoek aan het zomerpaleis zijn we terug gegaan naar de stad en hebben we de Munt in de Peter en Paul Vesting bezocht. Ook daar werden we op de kade onthaald door muzikanten. Die zouden er wel niet alleen voor ons staan, maar het was wel leuk om te zien. Zeker ook omdat er gespeeld werd op een grote balalaika. De vesting is gebouwd op een eiland en was bedoeld als verdedigingswerk. Maar voordat het af was, was de oorlog met Zweden alweer voorbij. Een deel van het fort werd in de 18e eeuw in gebruik genomen als gevangenis, en hield deze functie tot na de revolutie van de bolsjewieken. In de vesting is onder andere het Staatsmuseum van de geschiedenis van Sint-Petersburg gehuisvest. De nog altijd functionerende Sint-Petersburgse Munt is ook nog op het eiland gevestigd. En ook het Artillerie Museum is in de vesting te bezoeken, maar daar zijn we niet binnen geweest. In het midden van het complex staat de Peter en Paul Kathedraal met een 122 meter hoge klokkentoren. Het is een opvallend gebouw, want de typische uivormige koepels ontbreken. In plaats daarvan heeft deze kathedraal een gouden torenspits van 123 meter hoog bekroond met een engel die een kruis boven zijn hoofd houdt.

De kathedraal is de begraafplaats van vele Russische tsaren. Verder zagen we in de vesting naast het Commandant huis nog een modern standbeeld van tsaar Peter de Grote. Hij zat daarbij op een stoel, maar de verhoudingen van zijn lichaam waren niet helemaal goed voor ons idee. Het beeld heeft een groot lichaam en een (te) klein hoofd, maar misschien is dat juist wel om aan te duiden dat het om Peter de Grote ging. Toen was de dag weer om en was het tijd voor het diner. Na het eten hebben we met een gedeelte van de groep een paar biertjes gedronken in de foyer van onze verdieping. De daar aanwezige receptionist / barman voorzag ons van de drankjes totdat hij ging sluiten. Het was weer een volle en mooie dag.

 

Zaterdag 16 september Sint Petersburg

Een dag samen op pad, dus zonder de groep, ook wel eens lekker. Na het ontbijt in het hotel zijn we met de metro de stad gaan verkennen. We kochten een metrokaartje voor 600 roebel (ongeveer ƒ 0,15). Gelukkig zijn de metrolijnen goed aangegeven, en zijn de namen van de verschillende stations ook in voor ons begrijpelijke letters geschreven.

We zijn naar de Kazan kathedraal geweest, die ziet er uit als een replica van de Sint Pietersbasiliek in Rome. Het was de huisvesting voor het Museum van de Geschiedenis van Religie en Atheïsme (toen wij er in 1995 waren). Pas in 1998, na de val van de Sovjet-Unie, werden weer erediensten gehouden. Maar in 1995 was er wel een bruidspaar dat foto’s liet maken bij de kathedraal, en daar konden wij dan ook mooi mee van genieten. We hebben ook een bezoek gebracht aan de Admiraliteit van Sint Petersburg, deze is gebouwd op de plaats waar de eerste scheepswerf van de stad stond. Tegenwoordig is de Admiraliteit het hoofdkwartier van de marine. Daarna hebben we de Kerk van de Verlosser op het Bloed bezocht, een Russisch orthodoxe kerk. Deze is gebouwd in opdracht van de zoon van Alexander II, op de plaats waar zijn vader is vermoord. De kerk ligt prachtig aan het Gribojedov kanaal, en is één van de mooist versierde kerken van Rusland. We hebben ook de markt achter de kerk bezocht, natuurlijk is die ook weer vergeven van de matroesjka’s, maar dat hoort er hier een beetje bij.

Toen werd het tijd voor de lunch. We zijn een stuk langs de Nevskij Prospekt (de hoofdstraat waar ook ons hotel vlakbij ligt) gelopen en zijn bij een winkelcentrum naar binnen gegaan. Daar zagen we op de eerste verdieping een restaurantje met een buitenterras waar ze ook lekker kip met brood verkochten. Dat namen we natuurlijk, gezellig tussen de Russen die ook even uitpuften van al dat winkelen. Waar we wel van schrokken was dat, toen we klaar waren met eten, een bedelaar kwam vragen om ons restant brood, maar zelfs ook de botjes van de halve kip meenam. Er is dus ook nog echte armoede in deze rijke stad. Na de lunch zijn we wat rond gaan wandelen en hebben we wat gebouwen bekeken. We zijn over de Nevskij Prospekt gaan lopen naar het Alexander Nevskij klooster. Het klooster is door Peter de Grote in 1710 gebouwd om er de relikwieën onder te brengen van Alexander Nevski, de beschermheilige van de pas gestichte Russische hoofdstad. Op het terrein van het klooster liggen drie begraafplaatsen met beroemde Russen, wij hebben de Tichvin begraafplaats bezocht. Daar liggen vele Russen die bekend zijn van kunst en letteren, zoals de componist Tchaikovsky.

Na al dat wandelen en slenteren werd het tijd om terug te gaan naar het hotel voor het diner, en om een beetje uit te puffen met een goed boek. En om een beetje te genieten van het prachtige uitzicht op de Nevski brug vanuit onze kamer. We hadden tenslotte heel wat kilometers in de voeten zitten. En we hadden nog een avondprogramma. We gaan altijd graag naar een show of theatervoorstelling in een wereldstad, en zo ook in Sint Petersburg. Dit keer was het een folklore avond met dansen uit heel Rusland. We waren niet alleen, Olga onze reisbegeleidster en een ander paartje uit de groep ging ook mee. De voorstelling was goed verzorgd, we kregen zelfs ook nog een drankje in de pauze, vergezeld van een toastje met kaviaar. Lekker luxe dus allemaal. Terug in het hotel hebben we nog een afzakkertje genomen met een paar mensen van de groep. Helaas was de bas op onze verdieping gesloten, maar op een andere verdieping konden we gewoon terecht. Je zou toch denken dat ze de bar op de verdieping van die Hollanders open zouden houden, die hadden tenslotte de dag ervoor flink verteerd. Blijkt maar weer dat Russen niet erg commercieel zijn aangelegd. En na weer een volle en leuke dag (niet) op tijd naar bed.

Zondag 17 september terug naar huis

De zon scheen op onze laatste dag in Sint Petersburg, en in Rusland. Voordat we vertrokken naar het vliegveld hebben we nog een boottocht gemaakt op de Neva. We zijn langs het Naval Museum gevaren, voor het museum lag de Aurora voor anker. De Aurora is een Russisch pantserdekschip, dat vooral bekend is geworden doordat met een schot vanaf dit schip het signaal werd gegeven voor de start van de Oktoberrevolutie van 1917. Nadat we rustig de tijd hadden gekregen om dit te bewonderen en op de foto te zetten zijn we nog een stuk verder gevaren. Onderweg werden we getrakteerd op champagne en stokbroodje kaviaar, niks mis mee. We zijn nog langs een werf en een stadion gevaren, maar uiteindelijk werd het toch tijd om terug naar het hotel te gaan voor onze transfer naar het vliegveld. Na een rustige vlucht kwamen we aan op Schiphol waar opa en Bep al op ons stonden te wachten. Traditiegetrouw hebben we met z’n allen gegeten, deze keer bij Van der Valk in Breukelen. Het was weer een mooie reis.

Later hebben we met een groot deel van de groep nog een reünie gehad bij Dolf en zijn vrouw in Dalfsen. Het was gezellig om nog een keer na te praten over alles wat we gezien en beleefd hadden.